Bharot Mo:rumsok Kin-go Ayon

 BHAROT MO:RUMSOK KIN-GO AYON

Bhaigeswar Pogag

 

Mo:písok mo:rum takamlo manggong réngam takamém ainé lamtéko léngkanbonédéi kin-go(শিক্ষা) dé.Mo:rum ako ré:badbodag kin-go dokki.Tani:yém na:ré napubonédéi kin-go dé.Ngoluké Bharot mo:rumsok kin-go ayondém British kídarké binam ayonko.Édé ayondém takkí 1835 do molentagai.1935 dítagdo édém lékoda motén kaku.Buluké binam kin-go ayondé supakpésin solila dung.Sím síro Bharot mo:rumsogom kin-go bélamlo bojeko ré:baddu:bo.Réngamsokké dumsigété angutíla gídung.Yelod daglodété anu anutíla gídung.Sim siroké siksha nitisém British kídaré 1835 takkído:bo Lord Mekale ké igurki molentagai.Édé nitido Lord Mekale bí bérokpé atkantungai.Sé siksha nitisém British kídarké migom ager(ৰাজকীয় কাম কাজ কৰিবলৈ)gernapé odokké buluké pési ko:ré(বেপাৰ বানিজ্য )ager gernané léga: pétompé molentung émna lukantung.Bulu Bharot mo:rumsokké agom kídarém tatkinmangai.Émpila Ingraji agomdém sokké iskul kole:jlo poraidopé tolíkto.Buluké ager kídardém gernané légapé Ingraji agomdém Bharotiyo Tani: kídardém poridopé ní:jémlíkto.Buluké mobinam niti:í:dok silopé solila dung.Sukké anu sorkarsé anu kin-go nitiko molenpé émna ru:séktung.Appîngé Bharot mo:rumso ainé kin-go ayonko la:giru:dung émna mé:dung.Édé anu kin-go ayondokki apingé agerko pa:la mo:rumsém ré:badboye.

Édémí:pé British kídaré 1835 dokké 1935 dítagdo:pé Ingraji siksha nitidém ager gerbomto.Ingraji kin-go ayon arado poraila porinné 10% ongkopé lenkangai.Bharot sadín pa:do adído:pé porikinné 13% kíramo:kopé lenkangai.Édé niti dokki bottané odokké ame:né ope:yém ba:nyikopé mongunanépé ikang.Do:lung odokké ame:né kídaré bojeko porilamangai.Bharotsok Tani: kídardém pagbo kísapé ménam légapé édé nitidém Bristis kídaré molentungai.Britis kídaré buluké ager gerné kídardok ommangém émpila porai bidungai,buluké agerlo bulum molíg la:dopé.British siksha nitidé opan ommang kídarké légapégom agerém gertungai.Buluké adídok molennam siksha nitidém aiyompé ka:yemílo,Língko annyi: dítag ara:do bulu bottané opín kídarodém mosi:to.Sé:ko bulu Ingraj kídardém kédumsudagaji bulum ainé kin-go ém bito.Sé:ko bulu Britis kídarém kédumsumangaji bulum aipé ka:mangai.Édé aimané agerdém kéra:pé Mohanma Gandhi bí ditag 1917 do Gujarat Kin-go (Gujarat education society) kéba:do édé do:yidém lulento.Bí siksha niti ara:do Ané agom(মাতৃ ভাষা) lang Hindi (ৰাষ্ট্ৰীয় ভাষা) agomdém mo:rumsok lagiru:nam agompé lujarto.Sadín mimag adído:sin Santi Niketon,Kasi Bidyapit iskul kídardok porainam kídardém aipé luyumdungai.

Takkí 1944 do mo:rumso anu kin-go ayonko molento.Édé ayondé Bharotsé sadín padakku me:lamdo kin-go ém kapé kapé gerpé lagiyen, édém Runggo molenné odokké niti niyom molenné kídardé mo:rumsém anupé moyin-sukupénamdo kébangém tolíkto. Édé Runggo kéba:dé Murkong ili ikam kídardém aibonam légapé kin-go dém lagiru:ye émna togé:to.Sé do:yi:sém ngolu Radha Krishna somiti (1949),Kothari Ayuk (1966) odokké Noi siksha niti (1986) do pa:dag.Kin-go ém lagirunam légadém kinna Bharotiyo Runggo potindok Scheduled caste lang Scheduled Tribe kídarké légapé siksha bibhag odokké angu angu bibhaglo ríksi:la(reserved) mébinamko ibitung.Lédu mokutsuné ope: kídarké légapésin lé:binamko mé:ngkítung.Mo:rumsé sadín pa:dag me:ladokké porikinné bojeko ikangku émdaggom supakpé 40%ko porikinma:né ngoluké mo:rumsé dung.

Mé:pénam do:yidé sadín pa:dokké University,collage lokké porinamé bottala gídung odokké aibomtíla gídung.Émpigela Pobuk iskul kídaré longém longém aima:pé itíla gídung.Kin-go lok légadé mo:rumsém ré:badbonamé,Tani:lokké yelod daglod aibonam légapé odokké ainé ainé Daktor,Injiniyar,Kinbégném lenbonamdé.Émpigela Bharot mo:rumsok ainé ainé Daktor,Injiniyar,Bogyanik kídaré ager légapé mibo amo:pé gípénampé idag.Mo:rumsok 40% doksin bojeyapé mibo mo:rumpé gípagdung.Bharot mo:rumso bottapé porigela:sin ager pa:ma:la mibo mo:rumlo gípénampé idag.Bharot mo:rumsokké bojeko mibo amo:lo boigyanikpé ila dung.

Mo:rumsé pokainam odokké atkainam léga:pé kin-go nitiyém moset sudung émna pobuk kin-go sém aimapé modung.Bottané odokké abí:yané kin-go dém angupé ka:namdé, Pobug iskul kídardém odokké porainé kídardém angupé ka:namki supakké anu nitisé anu ngasotko la:lendung.

Pujipotilok murkong ili ilamdé(পুঁজিপতিৰ অৰ্থনীতি) anu dumsikko bitung.Praibet inamki kin-go sémgom pési ko:ré (বেপাৰ বানিজ্য) kísapé ka:dung.Bojarlok konam rénam attar kísapé ibomdung.Mimong migom kídarém aiyompé ka:sila:manémpé andung.Kin-gosém migomé aiyompé ka:sima:mílo ainé mo:rumpé mo:píso léngkansulama:ye.

Bharotiyo siksha pronali dok pogo potin kídardém aiyompé lupo lujarla ipénamé.Aimané kídardém ka:tén kupénamé odokké moyinsukupénamé.Dítak 10 me:lam me:lado pogo potin kídardém anupé moténdakku émpigela pogo potin kídardém poringabge:la ager asongém pa:ladopé ilígmang.Mibo amo:lo poringabdan-ge:la agerém pa:lanam potiném pokaidag.Sé:kosin ager kama:pé du:mang.Ngoluké mo:rumso ager kamané sí:sangé gítaksula dung.Buluké légangé anu anu asoniki agerém pa:mopé lagidag.Aíé turasulanané pogo potiném molígmílo aido.

Ngoluké kin-go ayonsé non-Technical poriné ko: ko:néng kídardém ager kamané mesin kísapé molendung.Édé réngamsokképé odokké okum érang lokképé bottané ngasotpé idung.Kin-go ayoném Mo:rum odokké Tani: soritro kadopé ipérunamé.Odopag Bharot mo:rumsé unnotiye.