MISING AGOM
TURYARKOLOK NGASOD
Sitaram Dole:
Mising agom turyarra du:namlok ngasodé bojerungko kadung. Mising taniyé Mising agomém lulí:ma:namdé odok lupongar pénam bottarya:né ngasodé. Siyumsí:ro Mising taniyé auíké ané agomém lulí: lulí:ya:ma:pé ila gíbomdung. Do:lu:lok du:né kídíngo:ngé agomsém lubomsula du:bong. Lu:jarrok du:né luso lusoya:la gídung. Lu:jarrok du:né kídíngé buluk omma:ngémsin Misí:pé luyirma:pé mipakpé luyiramdung. Émdom Mising agom lujo:la do:lu:lokké gílenné kídí:lok turra du:dago:do:pé Mising agomé lu:jarro dadapé sikí sikíla turra du:yépé. Buluk singabdagdo agomésin simínnyépé. Buluk omma:ngé mipag agom lunépé badamnyé.
Ake Mising taniyém buluk omma:ngé ané agomém lujo:dagyé: lujoma:yé émna tauyémílo tatkindag lukinmang émna lulatsudag. Émpige:la agomdém lukinma:pé tatkino:namdé édém kinnampé idaglang réngama ? Ake annabbo buluk omma:ngé auíké agomém lukinmang émna mé:po mé:posula lula du:dag. Auíké agomém lukinma:namdé anyí:supénam agomé, médírpénamé. Émpige:la tu:ladla mé:posudagdan. Édébulu Mising agom turyarkolok botténé ngasodé. Ngoluk ara:lo ami tatkolo auíké agomém lulí:suma:né Mising taniyé bojekopé kadung. Édémpé ila agomsém luyidma:pé itíla aso: aso:pé mitpan bomdung. Ami tatkolo lupénammém anyí:la luyidma:pé du:mílo, omma:ngém auíké agomki luposuma:mílo agomsé yogyéru:bo. Okum éra:lok né:ng-milbongo:ng luposula agomém turra dumola:mang. Mising lujongge:la Misí:dag mipagdag Mising agom luma:ném/lukinma:ném yamné la:né kídíngé auíégom ané agomém mitpan subomdung odokké buluk omma:ngégom lukinma:pé ingabamdung.
Pogolo:sin Mising omma:ngé auíké agomki poribegma:pé mipag agomkokki poripé iga:lok agomsé turyarkolo aipé ngasoddung. Édém mége:la:sin lu:jarro okumlokké tulendannyé-míloi mipago:pé lupé iga:lok lukko pí:ramla mang-gom kama:la agomsém mitpan mitpan bomla gídung. Émdaggom Mising Misingé ríksumínsu-douém auíké agompé luposumílo odokké okumlo érang tani: appíngé édémí:pé luposumílo agomsé turra du:tíyé. Émpige:la édémpé ima:la:na agomsé turyarkolo aipakpé ngasod-du:né. Aipakpé pu:po-jarpodaggom lubomsula du:ma:mílo agomé sido. Édé agomdo Songskirit agomdém lukan la:dag. Pi:ro jarpé jarra:sin lubomsula du:né kama:la Songskirit agomé silo siné agompé batpakkang. Abayang Mising taniyéi ané agomki adnam potin, lutad atí attém poyirsulí:mang, réla porilí:mang. Misingé Mising agomém lulí:ma:namsé la: porilí:ma:namsé agomsok turra du:namlok bottépagné ngasodé. Misingé Mising agom luma:mílo odokké porima:mílo sé:ko lu:yén sé:ko poriyén ? Mipagé lubiyélang?, poribiyélang?. Mising agomki adnam potin-lutadém Misingé réla porima:mílo potinémla: lutadém adlen-la:lentíla du:la:ma:yé. Mising agomé yoga: yoga:bomna gíyé. Souíng agom apirauko lupa:dung. Édé sémpé-- “Lkkem mang-gom po:pé pogolo poyirnané agompé la:mang-gom lubomsula du:míloi agomé turra du:la:dungai. Su édémpé du:la: tokuma:bo. Odok luké:dém sido luge:ma:bo. Kapila:né édém atté:míloi sé adnamsé arai géng-gé:yé. Émpéi ngoluk taniyé ngoluk auíké agomlok adnamém porilí:mang. Édé:m attéla gomsarsé araimílo ngerra intu:lo poringadla lé:pagyé. Édé luké:dém kinné asagé kindagéibong. Kinma:né kídíngésin mé:mi:dopé émna lé:pag po:du:bong.
Gíbídné 2015 dítagdo:boi Mising du:yangko do:lu:lok pogolo Mising agomém poyirnané agom(medium of instruction)pé iyé émna ru:séktunggom édé ru:sékkam-démpé su:paglo:pé mediampé imola:ma:da. Su:paglo:pé migom kísapé Ohom migomé pobug pogo lo:daggom poyirnané agompé la:bima:pé lé:tung. Mising agomlok gompir pirkolo su:paglo:pésin ngasodé asutkopé katíla dung. Édémbulum mége:la:sin pobug pogolok iii élang iv ape:do:i aiyo:pé poyir la:ma:da. Édé ba:nyidok léga:péi su:lo:pé pí:namko pokéng-potiném adlen la:ma:da. Poyirnémgom la:sed la:ma:pé ila dung. Ager geram (Retire)né la: sipagné kídí:dok gerténg kídí:do poyirném anupé la:sed kuma:pé lé:tung. Poyirnépé itíla du:néloksin abaya:ngé Mising agomém poyirlí:ma:la ‘general teacher’pé gíson-sungapkang. Ake poyirnélok néppa:lok potin atté pí:namko kama:la Mising agom poyirkolo abapé ngasoddag émna lunamém tadbegdag. Sémpiné ngasod kídí:sokki Mising agomé pu:po-jarpo la:ma:pé ila dung. Sémbulum ka:la agomsé turra du:ma:yébo:-némpe méngkandung.
Misingé mipag ommém yamné/yamé:pé la:namlok omma:ngém buluk anné mipakpé luyirdag. Édém mége:la:sin ané agom luma:né Misí:lok la:nam yamnélok omma:ngésin édémí:pé ingabdag. Anné lang abbo annyipagdé Mising agom lujo:nélok omma:ngéi lu:jarro du:bonammé ané agom luma:pé la: lulí:ma:pé ingabdung émna talé:to lulai gítagbong. Ami tatkolo aíké a la: botténé odokké Mising agom lunném kinma:né lang ajji:né émna mé:la Mising agom lunamém mépagge:la mipago:pé lunamsé:sin agomsém turyarra du:monamlok barko: la:ma:nam adi: di:téko. Misí:lok bottépé poriné ope:lok auíké agomém lulí:suma:nam dé:gom lamté ru:yi:lok du:né pérér la:ma:nam pítané ílíngémpé inéko.
Mising agomlokké gomlab labné potinésin lenma:dung odokké pí:namko gompir kané gompir kumsungésin kama:pé idung. Gomlab kané potiné kama:pé ila porinésin porilí:mang odokké pí:namko gompir kané gompir kumsungé kama:la adnésin méngkampé adla:mang. Agom Migang Taburam Taíd-ké lang ajon kídarlok adlen-la:lennam Misng gompir kumsung potindé pí:namko gompirém bila:ma:dung. Odok tayé:pé su:pag-lo:pésin Mising agomlok gompir pirkolo asutkopé ngasodé katíla dung. Émdokuwém édmbulumsin Mising agom turyarkolok ngasod monné émna lula:dung.
Mising agom turyarra du:namlok ngasod kídí:dé kapéi idaggom édémbulum gípag monam agomém takam Misingéi kínggíng gírí:pé mé:mílo aido. Mé:langong du:ma:pé takamé turyarra du:monam ager germílo aido. Anéké agmém takamé lubomsula du:mílo aido. Auí auíké omma:ngém ané agomém luyirge:la odokki luposunamém inamdé agom turmonané agomé. Ané agom lukinma:né Mising kídíngésin auíké agomém luyirsukumílo aiyango:bannyé. Édém mége:la:sin amiké réngamlok langa:nam yamné mang-gom yaméng kídíngémsin ngoluk agomém luyirnamko imílo aipakpé ainé agompé iyé. Ohom migomémsin Mising agomsém lomna poyirnané agompé la:dopé imola:mílo appí:péi aiya:yé. Odomílo tomlam éla: nérkípé mingmo kané émpige:la yoga: yoga:bomla gíné agomsé pi:ro jarpé jarsa:yéku, mirém rémpé rémsa:yéku. Kajé réngama takamé rélékpé ré:badlígla jé:lai--
Mising agom írro:i. Mising réngam írro:i.
No comments:
Post a Comment