সম্পাদকীয়

Agom Migang Taburam Taid-bí Mising Agomlok Abu:é

“Mising agomsé yogmílo

Mising réngamsé:sin aso: aso:pé yogye.”

                            - Taburam Taid

  Mising agomsém aíké osunam ao:émpé mé:bomsuné ngolukké appíngké ménggésunam po:sum agom migang Taburam Taid-bí mising agomsém pu:po jarpomola kapé mo:píso turyarra du:mopéika émna mé:la bojeko agom léga:pé agerém gerra gíkang. Bíkké aré kadopé gerra gínam ager kídí:dém ako ako:pé sabmílo sabamla:pémang. Agomlokké mé:tomlo:pé, mé:tomlokké ni:tomlo:pé; ni:tomlokké do:ying-do:mo: appíng pe:leloi agom migang Taburam Taid-ké ilen molennam, adlennam manggom pílennamé kadung. Odokbuluk sigyemíloi ngolu étsango:pé lula:do agom migang Taburam Taid-bí Mising agomlok Abu-é émna.

   Mising opínsok ané agom léga:pé kené:pé agerém gerné Taburam Taidmé ngolu migjémlígla “Agom Abu”-é émna tolígla:do. Kapilané bíkké agom léga:pé gerra gínam manggom adlennam potin kídí:dé mo:písok kínggíruné agom olungko émna kangkinsula:dag. Taburam Taid-ké adnam potinkídí:dokki silo ngolu Bharot mo:rumsok mo:pín agom olung kídí:lok kínggíruné agom olungko émna ngolu lusula:dung. Édémpé lusunané agom bélamko siglenbigela gíkang agom migang Taburam Taid-bí. A:péné longékídí:dém mí:mila opín agom ara:lo ngasodé a:ma:yepé émna Mising Gompir Kumsung, Mising Gomlam Potin-émpiné aré kané potiném ségriopé adlenbigela gíkang. 

   Opín akolok opín agom olu:lo Gompir Kumsung, Gomlamébulu kama:yemílo agom olungé yogdo. Ngolu mé:yumsupénammé Taburam Taid-bíkkémpiné pinnyo burné tani:é édémpiné aipé tébégné agerém gerambige:la gíkang. Dok sigyemílo ngolukké mising agomsok yognané bélaméméi ka:pa:mang. 

   Opín agerém manggom agom agerém atékpé gerra gerpídla: turyarra du:molamang émna kinnosula 1972 dítagdo ba:lennam Mising Agom Kéba:do du:pongarné Abupé agom migang Taburam Taid-bí odokké Kéba: nébí:pé agom migang Nahendro Pa:dun bínnyi du:pummínsula kenépé mising agomsok pu:po jarpomonam léga:pé bojeko agom agerém gerboto. Ainé tarungém ru:boto. Dok arédém ngolu bojeko pa:dung émpigela mising réngamsé éddíkoi bínnyikké ru:lennam Gomlab ko:je bedam kídí:dém mosi:sula:yesong édésin mí:mipénamko.

   Agom migang Taburam Taid-bí la: Nahendro Pa:dun-bí Mising agom gomlablok mí:tané ésíngé. Édédan mé:mopénam okkosin kamang. Sékké ésing ugjumlo dunggela anu sí:rum ope:é adnam panamém idagji, sékké potinémbulum porila adyirsupé mé:dagji; édé ara:dok néríng léppírdéi Tabu-Nayendro-bí.

   Gomlab mo:pílo Taburam Taid-ké adlennam gomlab kosag kídí:dém o:rí:pé sigla ka:yemílo Ohom manggom Bharot mo:rumsok bottaruné migom amanko bikandag. Émpigela silolo:pé édémpiné ainé tarungko ka:bektomang. Taburam Taid-ké sinamé angngo (5) dítakkopéi ika:bo: émdaggom silolo:pé Ohom migomé manggom Ohomsok bangkí bangkí opínlok Kébang atíébulu bíkké gomlab mo:pílok adlennam/pílennam kídí:dém bottaruné migom amanko bipé lagidag émna taru: ru:namko ka:pa:suma:da. 

   Angu opíné Taburam Taid-bí mising mo:pín tani:é émnasin nénamko kadupé émna ngo atékpé mé:dag. Mo:pín tani: émna nénamko kamangarya:mílo arorupé bíkké adlennamkídí:dé (Mising, English & Assamese) Mo:rumsok gomlab pe:lolok aman pa:dopé adnamkídí:dok aré kakampé arré kadag. Lupé luyemílo Taburam Taid-ké gerra gínam ager kídí:dé “Bharot Rotno” manggom Bharot mo:rumsok gomlab pe:lelok béttéyapagné gomlab aman “Jnanpith Award” amaném pangkandag kapilané Taburam Taid-bí Bharot runggolok 8th schedule ara:lo du:né agomloksin bojeko adnamém attung. 

    A Dictionary of Mising Language, Mising Bhashar Banan Poddhoti, Ekuki Nibondho, An Introduction to Mising Phonology and grammar, Glimpse atí atí odokké mising agomloksin aré kadopé adnam potin kídí:dém tíkumsula mo:rum amanko bikandag. Émpigela silolo:pé édémpiné ager tarung ru:namko ka:beksuma:la takam mising réngamé mé:dírla dung. Sidag lédupésin turdo adílo aré kadopé gerné tani:ém migomé amaném bido dépila adíém ka:mi tadmige:la Mising Agom Kébang odokké Mising Opín Kébangé dumsula Bharot mo:rumlok gomlab mo:pílok bottaruné gomlab amanko bipé lagidag émna migomém do:riko momílo aiyépé émna mé:do.

   Gomlab pe:leo:lo agom migang Taburam Taid-bí agerém germangai, ni:tom mo:pílosin bí bojeko aré kané agerém gerra gíkang. bí aipé amin gíné mo:punkoa:sin. Taburam Taid-ké lo:dísém yajiktíl du:né ni:tom “Asi jili jiliko, Miksi jili jiliko/Asi jili pín-yepé, Miksi jili pínpémang” émnam ni:tomkídí:dém o:rí:pé mí:mila tadyemíloi tadbegdag/ka:begdag turra du:do adílo ayang mí:bolok arré éddíko kadagji. Tani akolokké asin ara:lo éddíko ka:bo/mí:boébulu du:dagji édé appí:dém ni:tompémanggom mé:tompé adlenna adamsupé mé:né agom migang Taburam Taid-ké pílennam appídéi mising opínlokké ko:je bedamé. Bíkké adlennam/molennam appí:dém ngolu ai kampopé mésipaye.

  Mising opín agom léga:pé a:péné longékídí:dok laginam kídí:dém adlenbila gíné, agom léga:pé kené:pé ager gerné MAK lok du:pongarné kébang Abu agom migang Taburam Taid-mé ngolu appíngé “Agom Abu” yamminki toyumlíkpé lagiye. MAK lok abupé dunggelasin mising agom olu:lo abu kisapé Taburam Taid-ké gerra gínam ager kídí:dok arédém Agom Abu yamminki tolígmílopak ngolu turra du:né agom mé:boné ope:é o:kai aréké bím bilatsula:to émna mé:sulayepé.

Tapan Lal

Nébíng, Doksiri দকচিৰি

Doksiri দকচিৰি, আগষ্ট, ২০২৪