Oi-Ni:tomlo Obonori A:né

 Oi-Ni:tomlo Obonori A:né

Kalinath Pangging

Karpumpuli, Gogamukh

    Obonori a:nésé Bharot mo:rumsok kíté:nam a:nélok ako. Sé a:nésé Tibbot -Sinaokké Orunasol adi:tokké bidyi:la Ohom mimo:sok North Lokhimpur mo:dum ara:sok bidla Lohit-Kabolu émkodo Bornoi (Brahmaputra) a:nédo bídríksudung. Ohom-Orunasol rísu Gerguamukh émkodokké Bornoi a:nédém bidríksuko Lohit-Kabolu émkodo:pé Mising tani:é do:lung lu:la dungko mo:di:ko. Ohom mimo:sok Mising tani: bojeyangko dungko mo:tagdok obonori mo:taksé:sin ako. 

Do:pín do:yingé kípí:ma:dolokkébo Misingé adi: tokké ayingso:pé togla Obonori a:né kekon-kesakpé do:lu: lu:la, kumda: da:la du:yarbomna dung.Édémí:pila Obonori:sé  Misingké mépagla:ma:nam a:néko.Lupé lumílo obonori a:nésé Misingké odokké Misingsé obonori a:néké. Obonori rékamké Misingé obonori a:némé mépagge:la turgo-turlam ma:nyingéméméi ma:la:ma.Sé agomsém  Uponyas Somrat Rojoni Kanto Bordoloi-bí bík tadgénam do:yar “Miri Jiyori”(1894)do lutung sémpé– “...আইৰ অসমীয়া মানুহতকৈ পৰ্বতৰ পৰা অহা সৰল ভাৱৰ মিৰি মানুহবিলাকৰ ওপৰত  চেনেহ বেছি৷ স্বভাৱৰ এই অজলা আজলী ল’ৰা ছোৱালী   মিৰি জাতিয়ে আইক এৰি কেতিয়াও থাকিব নোৱাৰে৷ পৰ্বতৰ শীতল ঠাইৰ পৰা নামি অহা মিৰিহঁতৰ আইৰ কাষত নাথাকিলেই নহয়৷ চৰগ পূজাত সিহঁতক শীতল কৰিবলৈ মূগলীং মিৰেমাক  তাংঙ লেছিনেক চি নক তাংঙ বেছিনেক বিদাগ বংকে চি তাংঙনে তুকুইকা, আকিয়েম কিময়কা,আচাৰ বি বি মতৈকা ইত্যাদি বুলি তুতি কৰা মিৰিহঁতৰ সোৱণশিৰি আইৰ শীতল বতাহ নাপালে জীৱ নাথাকে৷ আই সোৱণশিৰিৰ কোলাত  সৰু সৰু নাৱত উঠি উমলিব নাপালে মিৰিহঁতৰ মনত ৰং নালাগে৷ সেইদেখি এই মিৰি জাতিৰ  অধিকাংশ মানুহেই আই সোৱণশিৰিৰ পাৰত বাস কৰে৷”

Agomdé aroma:pé ima. Obonori kéréngké Misingé obonorimé mépagla turla:ma,mé:po-sakpola du:la:ma. Édémí:pila anse semaném aipé mé:né, ni:tom ba:ri:ém aipé  mé:né Misingé obonori a:némé tígé:la ni:tom-oi-ni:tomémsin de:kko tomlentung. Buluk si:dug-si:sa:lok mé:bo-ka:bonam, mé:dír-mé:so:nam,pa:nam-pa:mang atíém obonori a:némé lubusula, luyi:sula lukanla oi-ni:tomém molen-tomlentung. Mising réngamké manggom obonori rékamké obonorimé lugé:la tomlennam ni:tom-oi-ni:tomém sém bulum lukanla:dag.

A:ng ayangki aipé mé:bosuné ko:ya:me:dé bík mé:bomsunam miyumdém asin olígla oi-ni:tomém modag–

“Aín oiya mola:jé

 Ajjau:daggom okumko

Obonori rékampé 

Annye léko:p turnapé.”

Misingé aríg ila turné opíné. Buluk turgo bélamém aríg-ísing ilangí: lamdag, aríg ilangí: lékorém kordag.Lékomílo aríg-ísíng ila turbosunam ma:nyingém ma:lígla a:né Obonorimé tígé:la ni:tomé tomdung sémpé–

“ Obonori kekondo

  Amro aríg ige:la

Agrun oi ollungki

Ko:yi:-ko:sa:l ka:la:pé”. 

Odokké–

“Ngouwé ríkpa palíkpé

Nouwé rígu molíglang

Obonori ragodo

Tu:pog po:yub mola:pé” 

Obonori rékamké lai-amro aríg ila yedodo ka:bug-kanggopé kangkinsupo:nammém mé:pa:la sé:kai aipé mé:né ya:me:dé bík aipé mé:nam miyumdém tadaksudopé ni:tomém modung Obonori:í:mé tígé:la–

“ Obonori kekondok

Lai-amro arígdo

Rígu mola du:dolo Oinom kangkinsunamé”.

Aipé mé:la du:dolo okoloi émdaggom aipé mé:bomsunam miyum ajondok agomém mé:pa:dag,yallom ka:pa:dag. Édém ni:tompé tomlendung aipé mé:né ya:me:bí sémpé–

“Oboori a:nédo

Assém pumsa:l tí:dolo

Lakkeng pongkeb pongkepso

Oinok yallom ka:pa:dung.”

         “ Obonori asidém 

Do:mumdaggom tí:lí:dag

            Yalo lo:pé genénom

Ka:yem ka:tíl du:lí:dag”.

Aro a:ng-asinki aipé mé:mínsula dungge:la opan-mirém agomlok aipé mé:nam miyumdé aso aso:pé mépagnammém anbeksula aipé mé:né ya:me: ko:dé mé:re:sula tomdung–

“Obonori okangé 

Ígyum ara:l parsa:dung

Opan oi aosé 

Pagbo gíla si:sa:dung”.

  Aipé mé:mínsula du:né aipé mé:né miyum-ya:me: pongkogdo néné-panné gorogotoyemílo aipé mé:nam bélamé lamtu:do.Édémpiné adído:sin a:né obonori: sulli serré:lok turné mekerém luyi:sula tomdag ni:tomém sémpé–

“Obonori mekerdé

Sulli ara:l turdu:né

Opan ao atérsé

Néné ara:l turdu:né”.

Dekko:i émdaggom aipé mé:bomsula du:namdém mikpanru:sula:ma.Édé agomdém mé:mi: mé:mi:ge:la a:né obonorimé luyi:sula oi-ni:tomém tomdung–

“Obonori a:nélém 

Bangko:la:pé mé:sumang

Mé:bomsunam oiye:nom

Mikpanla:pé mé:suma.”Odokké modung–

“Obonori a:nésé

Bidyar oiya bidyaré

Oinom asin onamsé

Oyar oiya oyaré”.

“Obonori dorbumdo

Nékung oyi:d kangkané

Mé:nam oinok dumgagdo

Appun dumpun kangkané”.

Aipé mé:mínsula dungge:la gípum-la:pumsula:ma:ye émna mé:moko kayemílo a:ng asin mé:dírém oi-ni:tompé mosarsudung obonorií:mé luyi:sula sémpé–

          Obonori asidém

Pumsango:la tí:lí:dag

Oinom pa:ma:b mé:suyem

Okkesula sílí:dag”. 

Si:sang-si:duglok aipé mé:bomsunamésin lékomílo bangkí bangkí agom-lugé:lok jupkuma:pé ido.Édémpiné adído:sin aipé mé:bomínsuné ya:me:-miyumé mé:la méngablangkuma:la obonori a:néí:mé luyi:sula tomdung–

“Obonori sulli:dém

Oko pédong jua:yen

Méngkinma:né mé:namnom

Kapé méngkinmola:yen”.

Po:pé lokké:bo aipé mé:bomsula dungge:la sekkai luur-lubarnammém pa:la asin mé:latkuné mé:bomsunam ko:né:dém sutkanna obonori a:néí:dém tígé:la méngkín-mé:mínné ya:me: mé:boné tomdung–

“Obonori siyaddém

Okko yadné yadmodu:n

Mé:latkuné oiyeng nom

Okko mé:né mé:modu:n”.“Obonori ragosé

Édíl kongasuyené

Oinom asin onamsé

Édíl ongasuyené”. Odokké tomdung–

“Obonori a:nésé

Adi:tokké bidlendung

Oinom aipé mé:namsé

Asinbokké garlendung”.

Si:sang asiné otérsuma:pé asin ola du:nam méngabla:ma:la sékai aipé mé:né obonori a:néí:mé kégasula tomdung–

“Obonori bittérye

Agor bolo pí:dolo

Ngouwé asin otérye

Gípum-la:pum sudolo”.

Odokké modung–

“Obonorid obonori:ko

Bornoi a:néd bornoiko

Ammem de:kko mé:daggom

Nommé  mé:namsé mé:namko”.

Po:pé lokkébo obonori a:nésém aipé naré:né, agamné émna mé:lotko kadung. Sé a:nésok ragolo dagboksula pesumínsumílo pesukamdémpéi ido émna Panoi-Jongki:ké adídokké:bo si:sang-si:dug ara:lo ménggotko kadung.Édémíng se:kai aipé mé:bomínsuné ya:me:-miyumé nitompé tomdung–

“Podumonip gíté:la

Obonorim kumsula:i

Karsing kartam suttomla 

Annye léko:p pesula:i”.

Koa:lokkébo aipé mé:mínsula dungge:la gídí-la:dí adído mé:bomsunam ko:né:dé gílíng-bilíngkuma:pé imílo asin mé:bu-mélula aipé mé:né ya:me:dé ni:tomém tomdung–

“Obonori a:nédém

Singko:la:ma:m bangko:ye

Koa:lokké mé:nammé

Bimang émmíl tígbomye”.

Sinyum-si:roké Namoni Subonsiri Nodi Bandh agomém luyi:sula:sin ni:tomém tomdung–

Obonori a:nélém

NHPC-é pé:tumdung

Oi ngonyik piriti

Oturungé motumdung”.

Si:sang-si:duglok aipé mé:mínsula tomnam ni:tomém mége:la:sin Mising réngamké turgo-turlam, réngam ngamnam lula tomnam ni:tomlo:sin obonori a:némé luyi:sudag, lugé:dag–

“Obonori a:nélém

Ka:mano:la dungkandag

A:né kekon kesakpé

Kumda: da:la dungkandag”.

Obonori kéré:lok réngamkopé okum kumla du:nam ma:nyingém ma:dolo:sin obonorií:mé tígé:la ni:tomém tomdung–

“Obonori kéréngdo

Kumda: da:la du:la:pé

Mé:po mé:dír do:yingém

Tetpumsuge:l kíla:pé”.

Obonori a:nésé, obonori a:nésok do:yingé Mising réngamlok a:ng-pinyolo du:yarye,sém lugé:-tígé:la ni:tom-ba:rié lennyardung odokké du:yarye, lennyarye. Kapéné émyemílo obonori a:nésé Mising réngamké a:ng amírlo a:né-abungo:komang, sé Mising réngamké turgo-turlamlok íji-yaloko, Mising réngamké turgo bélamlok dírbí mimangko.

Doksiri দকচিৰি, ডিচেম্বৰ, ২০২৪