মিচিং ভাষা শিক্ষা

 মিচিং ভাষা-শিক্ষা

                                খগেন পেগু

 যোৱা সংখ্যাৰ পৰা…  

    মিচিং ভাষা-শিক্ষা বহুত অধ্যায়যুক্ত এটা মেগা ট'পিক(Mega topic)৷ ইয়াক ইচ্ছা কৰি থোৰতে কোনেও শেষ কৰিব নোৱাৰে৷ আমিও নোৱাৰোঁ৷ আমি মাত্ৰ এটাই কাম কৰিব পাৰোঁ৷ সেয়া হ'ল, ইয়াৰ গোটেইখিনি বিষয় একেলগে আলোচনা নকৰি, অৰ্থাৎ মিচিং সাহিত্য আৰু ব্যাকৰণৰ বিশেষ বিশেষ কিছুমান অংশহে খণ্ড খণ্ডকৈ আলোচনা কৰি নিয়াৰ প্ৰয়াস কৰিব যাব পাৰোঁ৷

            আমি আজি পঞ্চম খণ্ডত আগৰ চতুৰ্থ খণ্ডলৈকে দিয়া আলোচনাবোৰৰ পৰ্যালোচনা কৰিব বিচাৰিছোঁ৷ আগৰ বৃহস্পতিবাৰৰ ধাৰাবাহিক দুটা স্তম্ভলেখনৰ 'মিচিং ভাষা-শিক্ষা' বিষয়লৈ পাঠক সমাজৰ পৰা অভূতপূৰ্ব্ব সঁহাৰি দেখা গ'ল৷ আমি Mising Agom Elite & Intellectual group, Assam Lutad আৰু Abutani: Kumdangৰ দুটা Whatsapp groupৰ উপৰিও Facebook Social media group গ্ৰন্থ সুবাস, আবুতানী কুমদাং, মিচিং তানী কৌবাং, মিচিং পিপ'ল, মিচিং ৰৌঙাম, বাৰে বৰণীয়া অসমীয়া সংস্কৃতি, স্নিগ্ধ জোনাক আদিত বহুতে মিচিং আগম অৃৰৰই, মিচিং ৰৌঙাম অৃৰৰই ধ্বনি দিলে; বিশেষকৈ আগৰ পঠন পদ্ধতিলৈ৷ 

            শেহতীয়াকৈ মিচিং ভাষাৰ নতুন পঠন পদ্ধতি আলোচনা কৰাৰ সময়ত অলপ কমকৈ হ'লেও বহুকেইজনে সঁহাৰি দিলে৷ অৱশ্যে তাৰে মাজৰ কিছুলোকে পুৰণা পঠন পদ্ধতিতকৈ নতুন পঠন পদ্ধতি কিছু জটিল পালে৷ সেয়ে বহুতে কিছু অনীহাও প্ৰকাশ কৰিলে; অৰ্থাৎ মতামত দিবলৈকে আগবাঢ়ি নাহিল৷ কিছুমানে মিচিং লিপি সন্দৰ্ভত আকৌ এবাৰ পশ্চাৎগমন কৰিলে৷ তেওঁলোকৰ অভিমত—সংশোধিত ৰোমান লিপি গ্ৰহণ নকৰি অসমীয়া লিপি লোৱা হ'লে মিচিং ভাষাটো এতিয়ালৈকে কিমানযে আগবাঢ়ি গ'লহেঁতেন!

               এইক্ষেত্ৰত পশ্চাৎগমনকাৰী সদাশয় ব্যক্তিসকলক আমি কওঁ, ৰোমান লিপিৰ সলনি অসমীয়া লিপি লোৱা হ'লে বেছি সোনকালে ভাষাটো শিকিব আৰু পঢ়িব পৰা হ'লেহেঁতেন বুলি কোৱাটো কব'লৈহে সহজ৷ ব্যৱহাৰিক দিশত বহুতো জানযঁট আছে৷ অৰ্থাৎ আপাত দৃষ্টিত যেনে সহজ দেখা যায় ব্যৱহাৰিক দিশত তাৰ ওলোটাটোহে প্ৰমাণ হ'ব৷ তাক উদাহৰণ দি বুজাবলৈ আমি বহুখিনি শব্দ নলৈ মাত্ৰ দুটা শব্দ বাচি ল'লোঁ৷ সেয়া হ'ল, konjog konrog আৰু Silo. এই শব্দ দুটা যদি আমি অসমীয়া লিপিৰে লিখোঁ তেন্তে এনেকুৱা হ'বঃ

                         কন্ জক্ কন্ ৰক্

                অৰ্থাৎ এটা শব্দই এডাল শিকলিৰ সমান দীঘল হ'ল৷ কিন্তু সেই একেটা শব্দকে ৰোমান লিপিত লিখিলে হ'বঃ

Konjog konrog

যিটো লিখিবলৈ আৰু পঢ়িবলৈ একেবাৰে সহজ আৰু অতি সহজে বোধগম্য৷ গতিকে কাৰিকৰীভাৱে(Technically) দেখা গ'ল, মিচিং ভাষাটো অসমীয়া লিপিত লিখাতকৈ ৰোমান লিপিত লিখিবলৈ বেছি সহজ আৰু সৰল৷

                দ্বিতীয়তে আহোঁ Silo শব্দলৈ৷ অসমীয়াত লিখিলে হ'বঃ

চিল      

   অসমীয়াত মাছ আৰু কাছত ছ-ৰ দুটা বেলেগ উচ্চাৰণ হোৱাৰ দৰে 'চিল'ৰো 'ল'ৰ দুটা উচ্চাৰণ হ'ব পাৰে৷ এটা Sil আৰু আনটো silo; কিন্তু তাৰ বিপৰীতে ৰোমানত এটাই উচ্চাৰণ হ'ব ।

Silo

   সেয়ে পশ্চাৎ গমনকাৰীসকলক আমি আহ্বান জনাইছোঁ, পশ্চাৎগমন নকৰি ভিতৰলৈ সোমাই যাবলৈ চেষ্টা কৰক৷ তেতিয়া হ'ব আচল কথাৰ উপলব্ধি৷ কিয়নো 1972 চনৰ পৰা আজিলৈকে প্ৰায় পঞ্চাছ বছৰেই অকিক্ৰম হ'বৰ হ'ল৷ এতিয়া ৰোমান লিপিৰে মিচিং ভাষা চৰ্চ্চা কৰা পাঁচ দশক পূৰ্ণ হ'ল আৰু সেইমতে কিছুদূৰ আগবাঢ়িলেও৷ সেয়ে এনেহেন মূহুৰ্তত পিছলৈ ঘূৰি যোৱাৰ কথা চিন্তা নকৰি যিমান পাৰে আগবাঢ়ি যাবলৈ চেষ্টা কৰাই ভাল৷ 

                                        ষষ্ঠ খণ্ড

                     আমি আজি ব্যাকৰণৰ কোনোবা বিষয় লৈ আলোচনা কৰিম৷ অৱশ্যে ব্যাকৰণৰ বিষয় বুলি ক'লে এয়াও এটা বৃহৎ বিষয়৷ কিয়নো মিচিং ব্যাকৰণত ধ্বনিতত্ত্ব, বৰ্ণমালা, শব্দ প্ৰকৰণ, বাক্য গঠন, পদ, লিঙ্গ, বচন, পুৰুষ আদিৰ বাদেও আছে শব্দ বিভক্তি, প্ৰত্যয়, সমীভৱন, শব্দ সংযোজন প্ৰক্ৰিয়া অথবা সন্ধি, সমাস আদি বৃহৎ বৃহৎ অধ্যায়৷ 

           আমি বৰ বেছি জটিল নকৰাকৈ মিচিং ভাষাৰ ধ্বনিতত্ত্বৰ চমু আভাস এটাৰ লগতে মিচিং বৰ্ণ-পৰিচয় ইতিমধ্যে প্ৰথম আৰু দ্বিতীয় খণ্ডত দাঙি ধৰিলোঁ৷ পাঠকৰ ব্যাপক সঁহাৰিৰে দুই-তিনিটা অংশত সেইবোৰৰ সুক্ষ্ম পৰ্যালোচনাও আগবঢ়োৱা হ'ল৷ যোৱাবাৰৰ আগৰ বৃহস্পতিবাৰৰ স্তম্ভলেখনত, মিচিং আগম কৌবাঙৰ দ্বাৰা বৰ্ণমালাত কৰা শেহতীয়া সংশোধনৰ বিষয়েও আলোচনা কৰা হ'ল৷

             এতিয়াৰ পৰা মিচিং ভাষাৰ বৰ্ণক্ৰম আৰু বৰ্ণমালাৰ পঠন পদ্ধতি ৰোমান লিপিৰে কৰা ইংৰাজী পঠন পদ্ধতিৰ দৰেই হ'ব৷ যথা—A,B,D,E,G,H,I,J,K,L,M,N,O,P,W,Y,NG(Ngo), NY(Nyo), É, Í, :(Mugyar agod).....এনেকুৱা ধৰণে৷ এইবোৰ(বৰ্ণবোৰ) পঢ়োঁতে ইংৰাজীত পঢ়া ধৰণে উচ্চাৰণ কৰি পঢ়িব লাগে৷ কিন্তু পঠন পদ্ধতি যেনেকুৱাই নহওক লিখাৰ সময়ত সকলো হুবহু আগৰ দৰেই লিখিব লাগে৷

           এটা কথা মন কৰিব, উপৰিউক্ত বৰ্ণক্ৰমত স্বৰ আৰু ব্যঞ্জনবৰ্ণৰ পৃথক বৰ্ণক্ৰম দেখা নাযায়৷ অৱশ্যে কৌবাঙে অনুমোদন কৰাৰ দৰে যোৱাবাৰৰ আগৰ বৃহস্পতিবাৰৰ স্তম্ভলেখনত স্বৰবৰ্ণ আৰু ব্যঞ্জনবৰ্ণৰ বৰ্ণক্ৰম আৰু তালিকা পৃথককৈ লিখি দেখুওৱা হৈছে৷ পঢ়োঁতে ইংৰাজী বৰ্ণমালাৰ দৰে পঢ়িলেও মিচিং বৰ্ণবিলাকৰ উচ্চাৰণ মাত্ৰ এটা এটাহে হ'ব৷ দ্বিতীয়তে, লিখোঁতে ব্যঞ্জনবৰ্ণবিলাক অক্ষৰবিহীন(Non-syllabic) হ'ব৷ তৃতীয়তে, Ng(ঙ) আৰু Ny(ঞ) মিচিং ব্যঞ্জন বৰ্ণমালাৰ দুটা কূটযুক্ত ধ্বনিপ্ৰকীক বা বৰ্ণ হ'ব৷

             অৱশেষত, এইটো কথা ক'ব পাৰিযে আমাৰ মিচিং ভাষাৰ লিখা-মেলাবোৰ আগৰ দৰেই এতিয়াও স্বাভাৱিক অৱস্থাতে চলি আছে৷ ইয়াৰ অন্যথা যদি কিবা আছে, মিচিং আগম কৌবাঙৰ হৈ কোনোবা স্পষ্টীকৰণ দিব পাৰে৷ +++

                                 সপ্তম খণ্ড

               আমি এতিয়া আহিছোঁ, মিচিং ভাষা-শিক্ষাৰ অন্য এটা বিষয়লৈ৷ আমাৰ আজিৰ বিষয় হ'ল, মিচিং ভাষাৰ বচন সম্পৰ্কত৷ মিচিং ভাষাত বচনক Lunam বুলি ক'ব পাৰি৷ 

        মিচিং ভাষাৰ ব্যাকৰণত পুৰুষৰ ভিত্তিত পদৰ একত্ব, দ্বিত্ব আৰু বহুত্বতা দেখিবলৈ পোৱা যায়৷ আমি সেইবোৰক একবচন, দ্বিবচন আৰু বহুবচন বুলি দেখুৱাব পাৰোঁহ'ক৷ লিখি দেখুৱালে এনেকুৱা হ'বঃ

Ako Lunam(একবচন), Annyi Lunam(দ্বিবচন) আৰু Aba Lunam(বহুবচন)৷

Ako Lunam—Ngo aríglo:pé gído — মই পথাৰলৈ যাওঁ।

Annyi Lunam—Ngonyi aríglo:pé gído — আমি দুয়ো পথাৰলৈ যাওঁ।

আৰু

Ngolu aríglo:pé gído— আমি পথাৰলৈ যাওঁ।

        তেনেকৈ No(তুমি) আৰু Bí(সি বা তেওঁ)ৰ ক্ষেত্ৰতো একেধৰণে কৰি দেখুৱাব পাৰি৷ সেইখিনি নিজে নিজে কৰি চাবলৈ পৰামৰ্শ দিলোঁ৷

             উপৰিউক্ত ধৰণে যিকেনো শব্দৰে একবচন, দ্বিবচন আৰু বহুবচন কৰি দেখুৱাব পাৰি৷ যেনে—

Sité adordé—হাতীটো(হাতী এটাটো)

Sité dornyidé—হাতীদ্বয় বা হাতী দুটাটো।

আৰু

Sité kídí:dé—হাতীবোৰ

                                ইত্যাদি।

আগলৈ......