AGOM GOMLAB DÍRBÍ ÉLANG MISING RÉNGAM

 

AGOM GOMLAB DÍRBÍ ÉLANG MISING RÉNGAM

Dr. Abhijit Pa:yeng

 

"Agom gomlab dírbíki réngamkoné aíém lukan dakkan suna:do. 

Édé agom gomlab dírbídé kínggí:mílo: akon-akonégom ménggésudo."  

     Akon annyi:é lékona réngamko ba:lenna:do. Réngam lokké ilod-gílod daglod-yélodko kasudo. Mising réngam ara:lo:sin édébulu kasudung. Débulum igap-gígab-daggabbomnam léga:pé takamé mé:mipé: idung. Odolo édílo:sinéi réngam ara:lo ngasodé ama:ye émna luna:do.

    Misingé Abo Tani:ké ommangé. Édémí:pé lendo a:dodokké:boi Misingké agom gomlab élang dírbí alamé kasudung. Su buluk ayyarnam léga:pé mé:pénam adíé a:dung, dagyarra agerko gerpé idung. Mé:mi:na gíma: germa:mílo agom gomlab dírbíé dungkodoi du:pagyepé. Agomko luna adna, gomlabko pona, dírbíko kinna ka:na gémílo bommílo:pag akon-akonpé du:né réngamé Mising agom gomlab élang dírbíém tatkinye kangkinye. Dépina takamé aíké agom gomlab élang dírbí léga:pé akiyém kipa:ru:ye. Mé:mipénam do:yingé, akeyé Mising agom luna odokké pona atíkosin pa:na:mang émna adyir poyirsuní:ma:nam kosin kappa:dung. Édé aipéi mé:mi:pén do:yi:pé idung.  

    Aíké ané agomém ungkokoi pa:nam léga:pé adyir-luyirsupé lagidag émna ménggoddé aroé émna kapésinéi luna:mang. Ané agomdé ané agomrungé. Ungkokoi pa:nam-pa:ma:namki luyi sunamdé kapésinéi ainé do:yimang. Ané agomké nérkíg do:yingém agom migang kídar lutung- "Ané agomki:pag a:ng ara:bok du:né nérkíg do:yingém kísarsuna:do. Akon-akon agomlok kapésin kísarsuna:mang. Édémí:pé ané agomki:pag ojjíngkoné asut adí: ara:do bojeko do:yingém méngkinna:do odokké adyir-poyirsuna:do."

    Ané agom kísapé dírbí:épag réngamko:lok ména:ma:nam kosakko. Dírbíki réngamkoné aíém dagkan-lukansuna:do. Odokké:bo su:lo:pé, yampo ko:supésin Mopí:so du:yaryepé émna luna:do. Réngamkolok mirémém dírbí mirémki:pag kína:do. Kapéné, réngamké:lang dírbíké mémínsuna:ma:nam do:yingékké kadung. Su Misingké agom gomlab dírbí léga:pé bojerungko gerpénam ager tarungé a:yardung. Agom gomlab dírbíé ayyarmílo:pag réngamkoné aikampoye. Akon-akon réngamé:sin ménggésuye, lugésuye. 

    Mising agomém Medium of Instruction-pé ikapé idodo Mising agomké abíg polodlo ngasodko a:péké émna mé:na Inglis abíg poka:mí:pé ponamdé aiyepé émna 25-28 epirl, 2019 longkí:lo Majuli Rotonpurro ba:nam MAK lok dítag aumné ba:sar kéba:do ru:sekto. Émdogom abíkkídarrok tínamém asutko angumotung. Pogo iskullo Inglis subject-gémsin porai sa:namki posa:ngo:né pogo ko:-ko:néng kídaré Mising abíg élang Inglis abíg lok mé:mursunam ngasodé a:ma:dopé sémpé totungku émna agom migang kídaré lukantung. 

    Mising gomlabém adyardung. Mé:tom, do:déng, do:ying, gomsar, do:sog, do:yar odokké do:pín atí-atíém adna gomlab komsungém mirém bonam léga:pé togabdanna adnam agerém gerpé idung. So poriné opeyésin aíké gerpénamém méngog sumílo aido. Kapéné, odo ohomiya gomlabé (Õü÷Ïûþ± ü±¿ýÃÃî É) Calcutta University-lo porina du:né Ohomiyang ki:pag airopkang émnam do:yingém popa:dung. Édémí:pé ake-ake University-College atílo porina du:né Misingé, Mising gomlab ayyarnam agerko gerrop na:do émna mé:namko kadung.    

    Mising Dírbí Kébangé (MDK) Misingké leke dumdum dí:lod, magso: so:lod odokké ni:tom goglod kídarémsin Classical base-pé mogabnamdé ayye émna igab mogab bomdung. Édé aine do:yingé, so aíké dírbí alamé du:pa:ru:ye. Édém dírbí migang kidaré mé:mi:pé idung. 

    Ake réngamé aíké agom dírbíém mitpansukunamki makut sukunam do:yingém Lutad, Potin atí-atílo popa:dung. Sokké tu:ladné moimangko Mising réngam ara:lo su ka:pa: tadpa:dung. Akon-akon dormo:lo asonsuné ake Misingé aíké opín molod-ilod gílod-daglodém mékutsuge:na a:sonsunam dormo:lok molod-ilod gílod-daglodpé dagdung gídung. Lukan kísapé, Mising réngamé Taniyém siyemílo yudo. Émdogom dormo:lo a:sonsuné ake Misingé siné Tani:ém yuma:pé romdung émna kinna:dung. Édémí:pé ake Misingé aíké gélod-bomlodém géma:-bomma:pé, amiké gélod-bomlodém géya-bomya:namém ka:pa:dung. Sébulu yampo-ko:su Mising réngamlo ngasodko a:moyenémpé andung. Dépina méngkinsuné Mising takamé ka:re-tarre:nané agerém gernamdé kapésinéi ainé do:yi:pé ina:mang.

    Mising takamé unkoloi du:dogom aíké agom gomlab dírbí bédgo-bédangém lugab, adgab odokké bomgapsupé idung. Si:bulu Misingké kangkin-sunané alamé. Aiké Mising agom gomalb dírbí éla: gílod-daglodém kinsuma:namdé aipéi mé:dirpénam do:yingé. Adíé se:komsin toya:mang, bíggíngké lédulo aíké agom gomlab dírbí ayyarnam léga:pé ager tarungém ru:na réngamém pu:pojarpobopé lagiye. Réngamké ainam léga:pé Mising takamké mé:mi:na gerpénam kadung.   

            Teaching Associate (Mising), Dept. of MIL & LS

Gauhati University, Guwahati-14, E-mail: apayeng@gmail.com, Luposuko: +91-9678782792