পেৰিছ অলিম্পিকত ভাৰতৰ প্ৰদৰ্শন আৰু মূল্যায়ন
যোগেন বড়ো
ভাৰতবৰ্ষই পেৰিছ অলিম্পিক ২০২৪ ত ১টা ৰূপ আৰু ৫টা ব্ৰঞ্জৰ পদকৰে তালিকাত ৭১ সংখ্যক স্থান লাভ কৰিছে।এই ফলাফল ১৪০ কৌটি জনসংখ্যাৰ দেশ ভাৰতবৰ্ষৰ বাবে আশাপ্ৰদ নহয়।ভাৰতবৰ্ষৰ তুলনাত জনসংখ্যা,অৰ্থনৈতিক বিকাশ,ৰাজনৈতিক স্থিৰতা আদি বিষয়ত পিছপৰা বহু দেশে ভাল ফলাফল দেখুৱাবলৈ সক্ষম হৈছে।এই ক্ষেত্ৰত এচিয়া আৰু আফ্ৰিকা মহাদেশৰ কিছুমান দুৰ্বল আৰু পিছপৰা ৰাষ্ট্ৰৰ উদাহৰণ দিব পাৰি। এইবাৰৰ পদক তালিকাত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰই ৪০টা সোণ, ৪৪টা ৰূপ আৰু ৪২ টা ব্ৰঞ্জৰ পদকৰে প্ৰথম স্থান, ৪০টা সোণ, ২৭টা ৰূপ আৰু ২৪টা ব্ৰঞ্জৰ পদকৰে চীনে দ্বিতীয় স্থানত আছে।এই দেশসমূহৰ সফলতাৰ পৰা ক্ৰীড়া মডেলৰ ওপৰত বহুকথা আমাৰ শিকিব লগীয়া আছে। আন্তঃৰাষ্টীয় ক্ৰীড়াৰ ক্ষেত্ৰত ভাল ফলাফলৰ বাবে ভাৰতবৰ্ষই বহুখিনি কৰিব লগীয়া আছে।
“বিশ্ব হৈছে এক ক্ৰীড়াংগণ।” বিশ্বত ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ মাজত ক্ৰীড়াৰ জৰিয়তে নিজৰ শক্তি আৰু সামৰ্থ্য দেখুওৱাৰ বাবে অহৰহ প্ৰতিযোগিতা চলি থাকে, নিজকে শ্ৰেষ্ঠ হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ বাবে এই প্ৰতিযোগিতা চলে। গতিকে আধুনিক উন্নত ৰাষ্ট্ৰসমূহে ক্ৰীড়াৰ বিষয়তো গুৰুত্ব সহকাৰে গ্ৰহণ কৰি দেশৰ বাজেটৰ এক বুজন সংখ্যক ধন ক্ৰীড়াৰ নামত খৰচ কৰে। ভাৰতবৰ্ষই এইবাৰৰ অলিম্পিক বা বিগত অলিম্পিকসমূহত যি ধৰণৰ ফলাফল দেখুৱাবলৈ সক্ষম হৈছে, তাক চাই এই ক্ষেত্ৰত কৰিব লগীয়া বহু আছে যেন অনুমান হয়। ইয়াৰ ওপৰত এক যোগাত্মক পদক্ষেপ গ্ৰহণ আৰু নিৰপেক্ষ, সঠিক আলোচনা হোৱাটো অতি জৰুৰী হৈ পৰিছে। ২০২৪ চনৰ পেৰিছ অলিম্পিকত ভাৰতৰ প্ৰদৰ্শন মিশ্ৰিত ধৰণৰ আছিল, য’ত কিছু উল্লেখযোগ্য কৃতিত্ব আৰু নতুন অভিলেখ দেখা গৈছে। দেশখনে ১৬ বিধ খেলৰ মাজেৰে ১১০জন খেলুৱৈৰ দল এটা প্ৰেৰণ কৰি মুঠ ৬টা পদক লাভ কৰে, য’ত এটা ৰূপ আৰু ৫টা ব্ৰঞ্জ। অলিম্পিকত এইটোৱেই আছিল ভাৰতৰ দ্বিতীয় সৰ্বাধিক পদক লাভৰ সময় যদিও এই কথা স্বীকাৰ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয় যে প্ৰতিযোগিতাখন তীব্ৰ প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা মূলক আছিল, য’ত আমেৰিকা, চীন, গ্ৰেট ব্ৰিটেইনৰ দৰে শক্তিশালী দেশসমূহে আধিপত্য বিস্তাৰ কৰিছিল। ভাৰতৰ প্ৰদৰ্শনৰ কিছুমান উল্লেখযোগ্য দিশ হ’ল-
শ্বুটিং ত মনু ভাকেৰৰ ঐতিহাসিক ডাবল ব্ৰঞ্জ, স্বাধীনতাৰ পিছত একক অলিম্পিকত দুটা পদক লাভ কৰা প্ৰথমজন ভাৰতীয় ।
পুৰুষৰ জেভলিন থ্ৰ’ত নীৰাজ চোপ্ৰাৰ ৰূপৰ পদক লাভ কৰি ভাৰতৰ বাবে পঞ্চম ব্যক্তিগত বহু পদক বিজয়ী ।
পুৰুষ ফিল্ড হকী দলৰ ব্ৰঞ্জৰ পদক।
অৱশ্যে এনে কিছুমান ক্ষেত্ৰও আছিল য’ত ভাৰতে ভাল প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰিলেহেঁতেন, যেনে-
আৰ্চাৰীঃ য'ত দলীয় ইভেণ্টসমূহ হতাশাজনক আছিল, পুৰুষৰ দলটো তুৰস্কৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল আৰু মহিলা দলটো নেদাৰলেণ্ডৰ হাতত পৰাস্ত হৈছিল।
এথলেটিকছৰ দৰে খেলত ভাৰতীয় খেলুৱৈসকলে ব্যক্তিগত প্ৰদৰ্শনৰে উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাব নোৱাৰিলে।
২০২৪ চনৰ পেৰিছ অলিম্পিকত ছটা পদক লাভ কৰা ভাৰতৰ প্ৰদৰ্শন বিভিন্ন দৃষ্টিকোণৰ পৰা বিশ্লেষণ কৰি ক্ৰীড়াৰ উন্নতি আৰু বিকাশৰ বাবে কিছুমান কাৰণ চিনাক্ত কৰিব পাৰি। ভাৰতে হয়তো অধিক পদক লাভ নকৰাৰ কিছুমান কাৰণ উল্লেখ কৰা হ’লঃ
১) সমৰ্থনবান খেলুৱৈৰ অভাৱঃ ভাৰতৰ পদক জয় বহুলাংশে নিৰ্ভৰশীল আছিল কেইজনমান ব্যক্তিগত প্ৰদৰ্শনকাৰীৰ ওপৰত, আনহাতে আমেৰিকা, চীন, গ্ৰেট ব্ৰিটেইনৰ দৰে দেশত প্ৰতিভাৱান খেলুৱৈৰ বৃহৎ বিকল্প থাকে।
২) অপৰ্যাপ্ত আন্তঃগাঁথনি আৰু প্ৰশিক্ষণৰ সুবিধাঃ উন্নত দেশৰ তুলনাত ভাৰতৰ ক্ৰীড়া আন্তঃগাঁথনি আৰু প্ৰশিক্ষণৰ সুবিধা সমতুল্য নহয়, যাৰ ফলত খেলুৱৈসকলৰ প্ৰস্তুতি আৰু উচ্চতম পৰ্যায়ত প্ৰতিযোগিতাত অংশগ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত বাধা আহি পৰে।
৩)ক্ৰীড়া বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত সীমিত বিনিয়োগঃ ভাৰতত খেলুৱৈৰ প্ৰদৰ্শন, আৰোগ্য, আৰু কৌশলৰ উন্নতিৰ বাবে উন্নত ক্ৰীড়া বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি আৰু বিশ্লেষণৰ অভাৱ পৰিলক্ষিত হয়। উন্নত প্ৰযুক্তিৰ অভাৱে খেলুৱৈসকলৰ অনুশীলনত বাধাৰ সৃষ্টি কৰে।
৪) প্ৰতিভা চিনাক্তকৰণ আৰু বিকাশৰ কাৰ্যসূচীঃ ভাৰতৰ যুৱ প্ৰতিভা চিনাক্তকৰণ আৰু খেলুৱৈ প্ৰতিভা বিকাশৰ ব্যৱস্থাসমূহ যথেষ্ট শক্তিশালী নহয়, যাৰ ফলত বিভিন্ন শাখাত দক্ষ খেলুৱৈৰ অভাৱ হয়।
৫) মানসিক প্ৰস্তুতি আৰু মানসিক কঠোৰতাঃ ভাৰতীয় খেলুৱৈসকলক তীব্ৰ চাপত প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ মানসিক স্থিতিস্থাপকতা আৰু মোকাবিলা কৌশল গঢ়ি তোলাত অধিক সহায়ৰ প্ৰয়োজন হ’ব পাৰে।
৬) প্ৰতিযোগিতাৰ অভিজ্ঞতা আৰু সুযোগ সুবিধাঃ ভাৰতীয় খেলুৱৈসকলৰ শীৰ্ষ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিদ্বন্দ্বীসকলৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিযোগিতাত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ সুযোগ সীমিত সুবিধা লাভ কৰে,যাৰ ফলত অলিম্পিক পৰ্যায়ৰ লগত খাপ খুৱাই লোৱাটো প্ৰত্যাহ্বানজনক হৈ পৰে।
৭) ক্ৰীড়া প্ৰশাসনঃ ভাৰতীয় ক্ৰীড়া সংস্থাসমূহৰ ভিতৰত আমোলাতন্ত্ৰিক বাধা, ৰাজনৈতিক হস্তক্ষেপ, আৰু শাসনৰ প্ৰত্যাহ্বানসমূহে ফলপ্ৰসূ পৰিকল্পনা, সম্পদ আবণ্টন, আৰু সিদ্ধান্ত গ্ৰহণত বাধাৰ সৃষ্টি কৰে।
৮) বিভিন্ন খেলৰ ওপৰত গুৰুত্বঃ ভাৰতৰ বিনিয়োগ আৰু মনোযোগ ক্ৰিকেট, হকী, বেডমিণ্টনৰ দৰে খেলৰ ওপৰত কেন্দ্ৰীভূত হৈ আছে, সম্ভাৱনাময়ভাৱে পদক বিজয়ী সম্ভাৱনা থকা অন্যান্য খেলসমূহক অৱহেলা কৰা হৈছে।
৯) দীৰ্ঘম্যাদী অলিম্পিক পৰিকল্পনাৰ অভাৱঃ ভাৰতৰ অলিম্পিক চেম্পিয়ন গঢ়ি তোলাৰ বাবে সুনিৰ্দিষ্ট, স্থায়ী পৰিকল্পনা নাথাকে যাৰ ফলত অসামঞ্জস্যপূৰ্ণ প্ৰদৰ্শনৰ সৃষ্টি হয়।
১০) সামাজিক কাৰকঃ সমাজৰ চাপ, পৰিয়ালৰ আশা, আৰু সামাজিক নীতি-নিয়মে খেলুৱৈসকলৰ পছন্দ আৰু ক্ৰীড়া কেৰিয়াৰৰ অগ্ৰাধিকাৰত বাধাৰ সৃষ্টি কৰে।
এই ক্ষেত্ৰসমূহক লক্ষ্য কৰি ভাৰতে অলিম্পিকৰ প্ৰদৰ্শন উন্নত কৰাৰ লগতে ভৱিষ্যতৰ খেলসমূহত পদকৰ সংখ্যা বৃদ্ধিৰ দিশত কাম কৰিব লাগিব। ভাৰতবৰ্ষই ক্ৰীড়া ক্ষেত্ৰত সফলতাৰ বাবে কৰিব লগা এটা কাম হৈছে জনসজাগতা। জনসাধাৰণক ক্ৰীড়াৰ প্ৰতি আগ্ৰহী কৰি তুলিব লাগিব। অভিভাৱক সকলক ক্ৰীড়াৰ গুৰুত্ব সম্পৰ্কে আৰু লৰা ছোৱালীক কেৰিয়াৰ হিচাপে গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে সজাগ কৰিব লাগিব। তেতিয়া সুস্থ বাতাবৰণত অধিক প্ৰতিভাশালী খেলুৱৈৰ সৃষ্টি হব।এই ক্ষেত্ৰত চৰকাৰৰ কৰণীয় আছে। ক্ৰীড়া বিষয়ত চৰকাৰৰ দৃষ্টিভংগী ধনাত্মক হব লাগিব। খেল আৰু খেলুৱৈক সম্মান আৰু মৰ্যাদা দিব জানিব লাগিব। ক্ৰীড়াৰ বিকাশৰ বাবে সঠিক বিজ্ঞানসন্মত আৰু সময়োপযোগী পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিব লাগিব আৰু খেলুৱৈ সকলক সুযোগ সুবিধা প্ৰদান কৰিলেহে খেলুৱৈসকল আগবাঢ়ি যাব পাৰিব। ক্ৰীড়া প্ৰতিভা বিকাশৰ বাবে চৰকাৰে বিভিন্ন ধৰণৰ প্ৰতিযোগিতাৰ আয়োজন কৰিব লাগিব। এই প্ৰতিযোগিতাসমূহ পঞ্চায়ত ভিত্তিত, সমষ্টি ভিত্তিত, জিলা ভিত্তিত, ৰাজ্য ভিত্তিত আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় ভিত্তিত সঘনাই অনুষ্ঠিত কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগে। উদাহৰণ স্বৰূপে অসম চৰকাৰে প্ৰতিবছৰে খেল মহাৰণ আয়োজন কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰিছে যিটো এটা ভাল পদক্ষেপ। চৰকাৰে খেলপথাৰ নিৰ্মাণ, ষ্টেডিয়াম নিৰ্মাণ, খেলুৱৈক পৰ্যাপ্ত সা-সামগ্ৰী প্ৰদান আদি দায়িত্ব পালন কৰিলেহে ভাল খেলুৱৈ আৰু ভাল ফলাফল আশা কৰিব পাৰি।চৰকাৰে দীৰ্ঘম্যাদী পৰিকল্পনাৰ জৰিয়তে স্থানীয় প্ৰতিভাৰ বিকাশ কৰিব লাগিব আৰু লক্ষ্য সমূহ বহনক্ষম হব লাগিব তেতিয়াহে ক্ৰীড়াৰ ক্ষেত্ৰত আগবাঢ়ি যাব পাৰিব। ইয়াৰোপৰি ক্ৰীড়াৰ লগত প্ৰশাসন দুৰ্নীতি মুক্ত, স্বজন তোষামোদ মুক্ত হ’ব লাগিব যাতে প্ৰকৃত প্ৰতিভাৱান খেলুৱৈ সকলে অংশগ্ৰহণ কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰে। ক্ৰীড়াৰ লগত জড়িত সংগঠনৰ বিষয় ববীয়া সকল নিজে ক্ৰীড়াবিদ হলে বেছি ভাল হয় আৰু সংগঠন সমূহ ৰাজনীতিৰ পৰা মুক্ত হব লাগে। উদাহৰণ স্বৰূপে দেশৰ ক্ৰীড়ামন্ত্ৰীজন নিজে খেলুৱৈ হলে অধিক সুবিধাজনক হয় কাৰণ তেওঁ খেলৰ লগত জড়িত বিষয়সমূহ বেছি ভালকৈ বুজি পায় আৰু সমস্যাবোৰ সমাধান কৰাত সহজ হয়। ক্ৰীড়া বিষয়তো বিদ্যালয়ৰ বাধ্যতামূলক শিক্ষাৰ বিষয় কৰিলে খেলৰ প্ৰতি অধিক আৰ্কষণ বৃদ্ধি হ’ব আৰু প্ৰতিভাৰ বিকাশ হ’ব। আগন্তুক অলিম্পিকত অধিক পদক লাভ কৰিবলৈ ভাৰতে তলত উল্লেখ কৰা কৌশলসমূহৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিব লাগিবঃ
১) ক্ৰীড়া আন্তঃগাঁথনিত অধিক ধন বিনিয়োগ কৰি খেলুৱৈৰ বিকাশত সহায়ক হোৱাকৈ বিশ্বমানৰ প্ৰশিক্ষণৰ সুবিধা, ষ্টেডিয়াম, আৰু সঁজুলি বিকশিত কৰাৰ বাবে পৰ্যাপ্ত বাজেট আবণ্টন দিয়া।
২) এটা শক্তিশালী যুৱ প্ৰতিভা চিনাক্তকৰণ ব্যৱস্থা স্থাপন কৰা আৰু ইয়াৰ বাবে সমগ্ৰ দেশত ব্যাপক কাৰ্যসূচী ৰূপায়ণ কৰা। তেওঁলোকক গুণগত প্ৰশিক্ষণ আৰু সমৰ্থন প্ৰদান কৰা।
৩) অভিজ্ঞ প্ৰশিক্ষক আৰু সহায়ক কৰ্মচাৰী নিযুক্তি দিব লাগে। শীৰ্ষ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰশিক্ষক নিযুক্তি দিলে খেলুৱৈসকলক ক্ৰীড়া বিজ্ঞানী, ফিজিঅ’, আৰু মানসিক প্ৰদৰ্শন বিশেষজ্ঞৰ সুবিধা প্ৰদান কৰা হয়।
৪) ক্ৰীড়াবিদসকলক আৰ্থিক সহায় আৰু অধিক সুবিধা প্ৰদান কৰিব লাগে। ইয়াৰোপৰি পদক বিজয়ীসকলৰ বাবে বৃত্তি, ষ্টাইপেণ্ড, আৰু নগদ পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰি মনোবল বৃদ্ধি কৰিব লাগে যাতে ভাল খেলুৱৈ উলিয়াই আনিব পাৰি।
৫) এটা বিস্তৃত ক্ৰীড়া বিজ্ঞান আৰু চিকিৎসা কাৰ্যসূচী প্ৰস্তুত কৰা যাতে খেলুৱৈসকলক উন্নত বিশ্লেষণ, ক্ৰীড়া চিকিৎসা, আৰু প্ৰযুক্তিৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিব পাৰি।
৬) ক্ৰীড়াবিদসকলৰ বাবে প্ৰশিক্ষণ আৰু প্ৰতিযোগিতাত অংশগ্ৰহণৰ বাবে এক অনুকূল পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰা আৰু গুণগত শিক্ষা, স্বাস্থ্যসেৱা, আৰু কেৰিয়াৰ পৰিৱৰ্তন সমৰ্থনৰ সুবিধা নিশ্চিত কৰা।
৭) ক্ৰীড়া প্ৰশাসন আৰু শাসন ব্যৱস্থা সুশৃংখলিত কৰি আমোলাতন্ত্ৰ হ্ৰাস, স্বচ্ছতা বৃদ্ধি, আৰু ফলপ্ৰসূ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ নিশ্চিত কৰিবলৈ ক্ৰীড়া সংস্থাসমূহৰ সংস্কাৰ কৰাটো দৰকাৰী।
৮) ব্যক্তিগত খণ্ডৰ অংশীদাৰিত্ব আৰু পৃষ্ঠপোষকতাক উৎসাহিত কৰা।চৰকাৰী পুঁজিৰ পৰিপূৰক হিচাপে কৰ্পৰেট বিনিয়োগ আৰু পৃষ্ঠপোষকতাক আকৰ্ষণ কৰা।
৯) ক্ৰীড়া সংস্কৃতিৰ প্ৰসাৰৰ বাবে সজাগতা অভিযান আৰম্ভ কৰা আৰু ক্ৰীড়া কৃতিত্বক মূল্য দিয়া।
১০) অলিম্পিক সফলতাৰ বাবে দীৰ্ঘম্যাদী কৌশলগত পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰিব লাগিব। অলিম্পিক চেম্পিয়ন গঢ়ি তোলাৰ বাবে সম্পদ আৰু প্ৰচেষ্টাক এক স্থায়ী পৰিকল্পনাৰ দিশত একত্ৰিত কৰা।
১১) আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিযোগিতাৰ এক্সপ’জাৰ প্ৰদান কৰা আৰু অভিজ্ঞতা আৰু প্ৰতিযোগিতামূলক প্ৰান্ত লাভ কৰিবলৈ খেলুৱৈসকলে শীৰ্ষ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ইভেণ্টত অংশগ্ৰহণ কৰাটো নিশ্চিত কৰা।
১২) ক্ৰীড়াবিদসকলৰ মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ বাবে সমৰ্থন আগবঢ়োৱা। মানসিক স্বাস্থ্য পেছাদাৰী আৰু পৰামৰ্শ সেৱাৰ সুবিধা প্ৰদান কৰা।
এই পদক্ষেপসমূহ গ্ৰহণ কৰি চৰকাৰে এনে এক সহায়ক পৰিৱেশ তন্ত্ৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে যিয়ে খেলুৱৈসকলক অলিম্পিকত পাৰদৰ্শিতা আৰু অধিক পদক লাভ কৰিবলৈ সক্ষম কৰে।
লেখকৰ ঠিকনাঃ
যোগেন বড়ো
সহকাৰী অধ্যাপক, ৰাজনীতি বিজ্ঞান বিভাগ, ছয়গাঁও মহাবিদ্যালয়,
মোবাইলঃ ৯৭০৭২০৭৫০৬
Doksiri দকচিৰি, অক্টোবৰ, ২০২৪
No comments:
Post a Comment