অসমৰ অৰ্থনীতিত সৰিয়হ খেতিৰ গুৰুত্ব

 অসমৰ অৰ্থনীতিত সৰিয়হ খেতিৰ গুৰুত্ব

চিন্ময় নাথ

মাণিকপুৰ, বঙাইগাঁও

   অসম হৈছে এখন কৃষি প্ৰধান ৰাজ্য। ৰাজ্যখনৰ প্ৰায় ৮৫% ৰো অধিক লোক কৃষিজীৱী আৰু কৃষিখণ্ডটোৱে ৰাজ্যখনৰ অৰ্থনীতিৰ মুল চালিকাশক্তি হিচাপে কাম কৰি আহিছে। অসমৰ কৃষিক্ষেত্ৰত ধান খেতিৰ লগতে আন বহুতো শস্য উৎপাদন কৰা হয়, যাৰ ভিতৰত সৰিয়হ খেতিয়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান অধিকাৰ কৰি আছে। সৰিয়হ হৈছে আমাৰ ৰাজ্যৰখনৰ অন্যতম আৰু গুৰুত্বপূৰ্ণ তৈলবীজযুক্ত শস্য যাৰ পৰা তেল উৎপাদন কৰা হয়। অসমত সৰিয়হ খেতি মূলত শীতকালীন বা ৰবি শস্য হিচাপে কৰা হয়। সৰিয়হ খেতিয়ে কেৱল কৃষকৰ আয় বৃদ্ধিত সহায় নকৰে, তাৰোপৰি তেল উৎপাদনৰ ক্ষেত্ৰত অসমৰ আত্মনিৰ্ভৰশীলতাৰ দিশটোও মজবুত কৰি ৰাখিছে।

★ অসমত সৰিয়হ খেতিৰ পৰিৱেশ আৰু ক্ষেত্ৰঃ

   অসমৰ জলবায়ু সৰিয়হ খেতিৰ বাবে যথেষ্ট অনুকূল। শীতকালৰ তুলনামূলকভাৱে কম উষ্ণতা আৰু পৰ্যাপ্ত প্ৰাকৃতিক পৰ্যায়ৰ পৰা প্ৰাপ্ত আর্দ্ৰতা সৰিয়হ খেতিৰ বাবে বৰ উপযোগী। ব্রহ্মপুত্ৰ আৰু বৰাক উপত্যকা দুয়োটা অঞ্চলতে সৰিয়হ খেতিৰ ব্যাপকভাৱে দেখা যায়। বিশেষকৈ নলবাৰী, দৰং, বৰপেটা, বঙাইগাঁও, মৰিগাঁও, নগাঁও, গোলাঘাট, যোৰহাট, শিৱসাগৰ, লখিমপুৰ আৰু ধেমাজি আদিৰ নিচিনা জিলাসমূহত বৃহৎ পৰিসৰত সৰিয়হ খেতি হয়।

★ সৰিয়হ খেতিৰ অৰ্থনৈতিক গুৰুত্বঃ

১) কৃষিজীৱী লোকৰ আয় বৃদ্ধিত সহায়ঃ

অসমত কৃষকসকলৰ আয় প্ৰধানভাৱে ধান খেতিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। কিন্তু ধান কটা পিছত পতিত হৈ থকা পথাৰ ভূমিত যদি সৰিয়হ খেতি কৰা হয়, তেন্তে কৃষকৰ দ্বিগুণ উপাৰ্জনৰ সুযোগ হৈ উঠে। আৰু কৃষকসকলে সৰিয়হ বিক্ৰীৰ পৰা নগদ উপাৰ্জন লাভ কৰিব পাৰে, যাৰ দ্বাৰা তেওঁলোকৰ জীৱনধাৰাৰ মান উন্নত হ’ব।

২) তেল উদ্যোগৰ বাবে কেঁচামাল যোগানঃ

সৰিয়হৰ পৰা উৎপন্ন খাটি তেল অসমত বহুলভাৱে ব্যৱহৃত হয়। আনকি, ৰাষ্ট্ৰীয়ভাৱে সৰিয়হ তেলৰ চাহিদা বৃদ্ধিৰ কাৰণে অসমত উৎপাদিত সৰিয়হৰ ব্যৱসায়িক মূল্য যথেষ্ট। স্থানীয় আৰু জাতীয় তেল কলসমূহৰ বাবে এই খেতিয়ে কেঁচামাল যোগান ধৰাৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে।

৩) পশুখাদ্য আৰু জৈৱ সাৰঃ

সৰিয়হৰ পেলনীয়া বা বাদ পৰা অংশসমূহ গৰু-মহৰ খাদ্য হিচাপে ব্যৱহৃত হয়। লগতে, সৰিয়হ খেতিৰ পৰা উৎপন্ন জৈৱ আৱৰ্জনাসমূহ জৈৱ-সাৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যি কৃষিক ব্যৱস্থাত পৰিবেশ-সহায়ক ভূমিকা পালন কৰে।

৪) ব্যস্ততা আৰু কৰ্মসংস্থাপন সৃষ্টিঃ

সৰিয়হ খেতিৰ লগত বহুতো ক্ষুদ্ৰ আৰু মাজমজিয়া উদ্যোগ জড়িত হৈ আছে। কৃষিজীৱীসকলৰ উপৰিও তেল প্ৰয়োজন, সংৰক্ষণ, বীজ উৎপাদন, পৰিবহন আৰু ব্যৱসায়ৰ লগত জড়িত ব্যক্তিসকলৰ বাবে এই খেতিয়ে নতুন কৰ্মসংস্থাপনৰ পথ মুকলি কৰে। সেয়েহে, অসমত সৰিয়হ খেতি আৰু সংলগ্ন উদ্যোগসমূহ গ্ৰাম্য অৰ্থনীতি শক্তিশালী কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।

★ অসমত সৰিয়হ খেতিৰ সমস্যাসমূহঃ

সৰিয়হ খেতি অসমত যথেষ্ট সম্ভাৱনামূলক হ’লেও কিছুমান সমস্যাৰ সন্মুখীন হয়। যেনেঃ-

১) বীজ আৰু উন্নত প্ৰজাতিৰ অভাৱঃ

উন্নত মানৰ উচ্চ উৎপাদনক্ষম বীজৰ অভাৱৰ বাবে অসমত সৰিয়হৰ উৎপাদন যথেষ্ট হাৰত বৃদ্ধি হোৱা নাই। আৰু ৰাজহুৱা বিতৰণ ব্যৱস্থাত উচ্চমানৰ বীজৰ অভাৱ প্ৰায়েই দেখা যায়।

২) প্ৰাকৃতিক বিপৰ্যয়ঃ

অসমত খৰাং, অনিয়মিত বতৰ আদিৰ ফলত সৰিয়হ খেতি ক্ষতিগ্ৰস্ত হয়। বিশেষকৈ, সময়ত বৰষুণ নপৰা বা খৰাং হোৱাটো উৎপাদন নষ্ট হোৱাত প্ৰভাৱ পেলায়।

৩) আধুনিক প্ৰযুক্তিৰ অভাৱঃ

কৃষি ক্ষেত্ৰত আধুনিক প্ৰযুক্তি তথা যান্ত্ৰিকীকৰণৰ অভাৱৰ বাবে উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধি নোহোৱা পৰিলক্ষিত হয়। উন্নত কৃষি যন্ত্ৰপাতি, কীটনাশক আৰু আধুনিক খেতিপদ্ধতি গ্ৰহণ নকৰাৰ ফলত উৎপাদনৰ খৰচ বৃদ্ধি পায়।

৪) বজাৰ আৰু বিপণনৰ সমস্যাঃ

সৰিয়হৰ বজাৰ ব্যৱস্থা উন্নত নহয়, যাৰ ফলত কৃষকসকলে মাজৱৰ্তী ব্যৱসায়ীৰ ওপৰত অধিক নিৰ্ভৰশীল হয়। যথাযথ চৰকাৰী সহায়ৰ অভাৱৰ বাবে কৃষকসকলে নিজৰ উৎপন্ন সামগ্ৰী নিৰ্দিষ্ট মূল্যমানে বিক্ৰী কৰিব নোৱাৰে।

৫) চৰকাৰী সহায়ৰ অভাৱঃ

চৰকাৰৰ কৃষি নীতি আৰু অৰ্থনৈতিক সহায় যথেষ্ট শক্তিশালী নহয়। বিশেষকৈ, সৰিয়হ খেতি উন্নীত কৰাৰ বাবে সঠিক নীতি আৰু সহায় পদ্ধতি গ্ৰহণ নকৰিলে কৃষকৰ আগ্ৰহ কমি যায়।

★ উন্নয়নৰ সম্ভাৱনা আৰু ব্যৱস্থাঃ

   অসমত সৰিয়হ খেতিৰ উন্নয়নৰ বাবে কিছুমান গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰা উচিত। যেনেঃ-

১) উন্নতমানৰ বীজ যোগান আৰু গৱেষণাঃ

  উন্নত মানৰ উচ্চ উৎপাদনক্ষম সৰিয়হ বীজ বিতৰণৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগিব। কৃষি গৱেষণা কেন্দ্ৰসমূহৰ সহায়ত নতুন প্ৰজাতিৰ বীজ উদ্ভাৱন কৰা উচিত।

২) পানী যোগান আৰু আধুনিক খেতিপদ্ধতিৰ প্ৰচলনঃ

  নতুন কৃষি প্ৰযুক্তি, আধুনিক সেচ ব্যৱস্থা, কীটনাশকৰ নিয়ন্ত্ৰিত ব্যৱহাৰ আৰু যান্ত্ৰিকীকৰণ সৰিয়হ উৎপাদনৰ মান বৃদ্ধিত সহায় কৰিব।

৩) বজাৰ সুবিধা আৰু ন্যায্য মূল্য নিশ্চিতকৰণঃ

   কৃষকসকলৰ বাবে এক সুসংগঠিত বজাৰ ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিব লাগিব, য’ত তেওঁলোকৰ উৎপাদিত সৰিয়হ নিৰ্দিষ্ট দামত বিক্ৰী কৰিব পাৰিব। চৰকাৰে ন্যূনতম সমৰ্থন মূল্য (MSP) প্ৰদান কৰিলে কৃষকৰ আয় বৃদ্ধি পাব।

৪) চৰকাৰী ঋণ আৰু ভাৰসাম্যপূৰ্ণ কৃষি নীতিঃ

   চৰকাৰে কৃষকৰ বাবে সহজ ঋণৰ ব্যৱস্থা কৰি সৰিয়হ খেতিৰ বিকাশ সাধন কৰিব লাগে। লগতে, বিশেষ কৃষি নীতি প্ৰণয়ন কৰি কৃষকসকলক অধিক লাভৱান কৰাৰ পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰাটো অতিকৈ প্ৰয়োজন।

৫) স্থানীয় উদ্যোগ আৰু তেল কল স্থাপনঃ

    অসমত অধিক সংখ্যক সৰু-সুৰা তেল কল স্থাপন কৰি স্থানীয় উৎপাদিত সৰিয়হৰ প্ৰক্রিয়াকৰণৰ সুযোগ দিব লাগে।‌ ই স্থানীয় উদ্যোগ আৰু কৰ্মসংস্থান বৃদ্ধিত সহায় কৰিব।

   অসমৰ অৰ্থনীতিত সৰিয়হ খেতিয়ে বহুমুখী ভূমিকা পালন কৰি আহিছে। ই কেৱল কৃষকৰ আয় বৃদ্ধিত সহায় নকৰে, আনহাতে খাদ্য প্ৰস্তুত আৰু উদ্যোগৰ বাবে কেঁচামালৰ যোগান ধৰাৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ। যদিও উৎপাদনৰ কিছু সমস্যাৰ সন্মুখীন হ’ব লগা হয়, চৰকাৰী সহায়, আধুনিক কৃষি প্ৰযুক্তিৰ প্ৰয়োগ, উন্নত খেতিপদ্ধতি, সঠিক বজাৰ ব্যৱস্থা আৰু সচেতনতা বৃদ্ধিৰ জৰিয়তে অসমত সৰিয়হ খেতি অধিক লাভজনক আৰু উৎপাদনশীল হ’ব পাৰে। সেয়ে, অসমৰ সামগ্ৰিক অৰ্থনৈতিক উন্নয়নৰ বাবে সৰিয়হ খেতিৰ বিকাশ অতি প্ৰয়োজনীয়।

Doksiri দকচিৰি, এপ্ৰিল, ২০২৫